Werkt het, heeft het zin om collageen te nemen, is het product zijn geld waard?
In het kort: Ja het werkt, nut om te nemen is een beetje dubbel en nee het is naar mijn mening het geld niet waard.
Dit zal ik je uitleggen. Veel studies tonen aan dat het innemen van collageen werkt. Er is alleen een hele grote maar. Er zijn geen (grote) studies die het verschil tussen collageen en normale eiwitten testen. Alle grote studies tot nu toe testen alleen collageen ten opzichte van een placebo. We weten dat de inname van meer (dierlijke) eiwitten het effect ook heeft. Om dit te begrijpen duiken we er iets verder in.
Wat is een collageen supplement.
Collageen uit een supplement is dierlijk restmateriaal. Dit is meestal vis of rund, maar ook varken en kip wordt gebruikt. Denk hierbij aan vermalen botten, huid en ander resten. Collageen is een veredelde gelatine (León-López, z.d.). Gekookt en gehydrolyseerd. Gelatine en collageen zijn dus samengestelde aminozuren zoals een eiwit, alleen het mist een aminozuur, L-tryptofaan en wat andere zijn minder hoog aanwezig. Het is rijk in belangrijke aminozuren: Proline, hydroxy-proline en glycine. Deze worden in het lichaam opgenomen als di-peptiden en niet als losse aminozuren. In het lichaam wordt ons eigen gemaakte collageen gebruikt om bijna alle vezels te versterken. Het is dus werkzaam bij de versteviging en elasticiteit van de huid. Het is echt een bouwstof overal in ons lichaam. Type 1 voor de huid, Type 2 voor kraakbeen, Type 3 voor de huid, spieren en bloedvaten, dan nog een heleboel ertussen en dan zelfs nog typen als Type 18 (te vinden in de lever).
Het innemen van collageen
De algemene geaccepteerde strekking is, dat bij het innemen van collageen, het lichaam denkt dat er schade in het lichaam is en daardoor zelf ook collageen aan gaat maken om weefsels te versterken.
Vergeet alleen niet, dat collageen een product is van aminozuren, wat in je spijsverteringskanaal weer afgebroken wordt tot die aminozuren (en di-peptiden) en opgenomen wordt in het lichaam. Vervolgens bepaalt je lichaam wel waar die aminozuren nodig zijn. De di-peptiden zijn een bepaalde nuttige vorm die opgenomen worden en zo eerder gebruikt kunnen worden voor herstel in het lichaam. Het is alleen niet zo dat je lichaam denkt, “hey dat is collageen, stuur dat maar door naar de weefsels”. Dat willen de verkopers je vaak laten denken, maar hier is geen enkel bewijs voor. Er zit wel wat meer science achter die hydroxy-proline, maar dat maakt het voor dit stuk iets te ingewikkeld.
Positieve effecten
Zo zijn er diverse onderzoeken gedaan waarbij ze gekeken hebben of de inname van collageen daadwerkelijk weefselstructuren verbeterde. Dat deed het in de meeste studies. Er zijn studies gedaan waar gekeken werd naar de huidelasticiteit en hydratatie en dit gaf een positief effect (Choi Bs, 2019). Daarnaast is onderzocht of het de huidveroudering tegen ging, ook hier weer positieve resultaten (De Miranda et al., 2021).
Placebo of eiwitten
Echter nu komt die maar. Het is algemeen bekend dat het innemen van meer eiwitten en dus aminozuren dit effect heeft. Dat is wat je doet met het innemen van collageen. Meer eiwitten innemen alleen dan een minder complete vorm. Een ander mooi voorbeeld is deze studie waar ze als resultaat hebben dat de inname van collageen, de vetvrije massa verhoogd en vetmassa verlaagd (Jalili et al., 2022). Dit wordt normaal ook weer bereikt met de inname van meer eiwitten. Om dus het verschil in effect te meten tussen eiwitten en collageen, moet je dat verschil specifiek onderzoeken. Dat is dus tot op heden nog niet gedaan. Een aantal grote studies hiernaar lopen nog, maar dat kost gewoon veel tijd.
Tegenstrijdigheden en belangen
Alle studies die nu gedaan zijn onderzoeken dus alleen collageen ten opzichte van placebo’s. Ook wordt er veel vooringenomenheid gerapporteerd. Dit komt doordat onderzoeken gefinancierd worden door de industrie of andere belanghebbenden. Ook de kwaliteit van de studies is veel over te doen zoals in het voorbeeld van osteoartritis en reumatoïde artritis, waarbij een systematic review (García-Coronado et al., 2018) laat zien dat het goed is en een later onderzoek (Jabbari et al., 2022) dergelijke resultaten weer onderuit haalt, om de slechte kwaliteit van onderzoeken, vooringenomenheid en de bijwerkingen die ze rapporteren.
Doen of niet?
Moet je het dan nu nemen of niet? Als ik zelf in een herstel zou zitten (na letsel of operatie bijvoorbeeld) of er op een andere manier van afhankelijk zou zijn, zou ik het nemen in combinatie met whey eiwitten. Dan weet je zeker dat je niets tekort komt en er alles aan doet om dat herstel te bevorderen. Heb je het niet direct nodig, zorg dan in ieder geval dat je voldoende en kwalitatief goede eiwitten binnen krijgt. Dus wel eiwitten met een volledig aminozuurprofiel. Dan kom je vaak toch op dierlijke eiwitten uit of voldoende sojaproducten.
Los van dit alles vind ik dat met de collageen productie op zich, nuttig gebruik wordt gemaakt van dierlijke resten die wij anders af zouden danken. Maar wetende wat het is… zeg eens, wat betaal jij nou voor zo’n pot?
Meer evidence based informatie over eiwitten vind je hier in ons artikel
Literatuurlijst
Choi Bs, D. F. A., RPh. (2019, January 11). Oral Collagen Supplementation: A Systematic Review of Dermatological Applications. JDDonline – Journal of Drugs in Dermatology. https://jddonline.com/articles/oral-collagen-supplementation-a-systematic-review-of-dermatological-applications-S1545961619P0009X/
De Miranda, R. B., Weimer, P., & Rossi, R. C. (2021). Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta‐analysis. International Journal of Dermatology, 60(12), 1449–1461. https://doi.org/10.1111/ijd.15518
García-Coronado, J. M. (2018, October 27). Effect of collagen supplementation on osteoarthritis symptoms: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. SpringerLink. https://link.springer.com/article/10.1007/s00264-018-4211-5?error=cookies_not_supported&code=a65c3253-b582-4905-a4f3-744f1257b486
García-Coronado, J. M., Martínez-Olvera, L., Elizondo-Omaña, R. E., Acosta-Olivo, C. A., Vilchez-Cavazos, F., Simental-Mendía, L. E., & Simental-Mendía, M. (2018). Effect of collagen supplementation on osteoarthritis symptoms: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. International Orthopaedics, 43(3), 531–538. https://doi.org/10.1007/s00264-018-4211-5
Jabbari, M., Barati, M., Khodaei, M., Babashahi, M., Kalhori, A., Tahmassian, A. H., Mosharkesh, E., Arzhang, P., & Eini‐Zinab, H. (2022). Is collagen supplementation friend or foe in rheumatoid arthritis and osteoarthritis? A comprehensive systematic review. International Journal of Rheumatic Diseases, 25(9), 973–981. https://doi.org/10.1111/1756-185x.14382
Jalili, Z. (n.d.). Effects of collagen peptide supplementation on cardiovascular markers: a systematic review and meta-analysis of randomised, placebo-controlled trials | British Journal of Nutrition. Cambridge Core. https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/abs/effects-of-collagen-peptide-supplementation-on-cardiovascular-markers-a-systematic-review-and-metaanalysis-of-randomised-placebocontrolled-trials/D1BD51038B71D9A9BCA7880B1F6649F0
Jalili, Z., Jalili, F., Moradi, S., Bagheri, R., Moosavian, S. P., Naeini, F., Mohammadi, H., Mojtaba Ghoreishy, S., Wong, A., Travica, N., Hojjati Kermani, M. A., & Jalili, C. (2022). Effects of collagen peptide supplementation on cardiovascular markers: a systematic review and meta-analysis of randomised, placebo-controlled trials. British Journal of Nutrition, 1–16. https://doi.org/10.1017/s0007114522001301
León-López, A. (n.d.). Hydrolyzed Collagen—Sources and Applications. MDPI. https://www.mdpi.com/1420-3049/24/22/4031